De Rechtbank Noord-Holland heeft recentelijk een discussie over het al of niet moeten inleveren van een leaseauto welke aan een werknemer ter beschikking was gesteld beslecht. Wat was er aan de hand?

De werkgever wenste dat de werknemer de sinds 2003 ter beschikking gestelde leaseauto, die ook privé werd gebruikt, inleverde. De werknemer vond echter dat sprake was van een arbeidsvoorwaarde, waarop de werkgever niet zomaar kon terugkomen.

Ondanks het feit dat de kantonrechter het met de werknemer eens is dat sprake is van een arbeidsvoorwaarde, vindt de rechter dat deze voorwaarde, nu in de arbeidsovereenkomst een eenzijdig wijzigingsbeding is opgenomen, mag worden gewijzigd. De werkgever heeft daarvoor een voldoende zwaarwegend belang een streep door die leaseafspraak te trekken. De kantonrechter weegt daarbij mee dat het financieel niet goed gaat met de onderneming van de werkgever, de werknemer minder dan vroeger zakelijke kilometers dient te rijden en door het niet meer ter beschikking stellen van de leaseauto een forse besparing kan worden gerealiseerd.

Het belang van de werknemer moet dan ook naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid wijken.

Ter zitting geeft de werknemer te kennen dat hij de leaseauto met name wenst te behouden omdat hij die auto privé mag gebruiken en hij geen kosten hoeft te maken voor de aanschaf en het gebruik van een eigen auto. Anderzijds valt voor de werknemer de fiscale bijtelling weg en krijgt hij een reguliere reiskostenvergoeding. Daarnaast stelde de werkgever een afbouwregeling voor, waarbij de werkgever de werknemer compenseerde in het verlies van zijn leaseauto.

Overigens gaat de kantonrechter in de uitspraak ook nog in op de vraag of, als geen eenzijdig wijzigingsbeding was opgenomen, de uitkomst anders zou zijn geweest. De kantonrechter vindt van niet. Op basis van de verplichtingen van een goed werkgever en een goed werknemer zou namelijk dezelfde conclusie worden getrokken.

De kantonrechter overweegt:

“Bij deze beoordeling gaat het om de vraag of sprake is van een wijziging van omstandigheden waarin de werkgever aanleiding heeft kunnen vinden tot het doen van een voorstel tot wijziging van de arbeidsvoorwaarden, en of het door hem gedane voorstel redelijk is (zie de uitspraak van de Hoge Raad van 11 juli 2008, gepubliceerd op www.rechtspraak.nl, onder nummer ECLI:NL:HR:2008:BD1847 (Stoof/Mammoet)). In dat kader moeten alle omstandigheden van het geval in aanmerking worden genomen, waaronder de aard van de gewijzigde omstandigheden die tot het voorstel aanleiding hebben gegeven en de aard en ingrijpendheid van het gedane voorstel. Ook van belang is de positie van de betrokken werknemer en zijn belang bij het ongewijzigd blijven van de arbeidsvoorwaarden. Vervolgens moet nog worden onderzocht of aanvaarding van het door de werkgever gedane redelijke voorstel in het licht van de omstandigheden van het geval in redelijkheid van de werknemer gevergd kan worden.”

Indien de rechter deze norm op dit geschil toepast, komt de rechter tot het oordeel dat het voorstel van de werkgever redelijk was en dat de werknemer dat voorstel linksom, of rechtsom had dienen te aanvaarden.

Kort en goed: ook al weigert een werknemer in eerste instantie zijn leaseauto in te leveren, is het argument dat sprake is van een arbeidsvoorwaarde niet per definitie doorslaggevend. Dit is zelfs niet anders, indien geen eenzijdig wijzigingsbeding in de arbeidsovereenkomst is opgenomen.