Jaarlijks worden honderdduizenden tweedehands auto’s in Nederland verkocht. Niet ongebruikelijk is dat, alvorens de koopovereenkomst gesloten wordt, een proefrit gemaakt wordt. Deze proefrit is bedoeld onder andere om na te gaan of de auto naar behoren rijdt en bevalt. Vaak bepaalt de proefrit ook de eindprijs. Gebreken welke aan het licht komen tijdens de proefrit, worden immers vaak ‘meegenomen’ in de prijsonderhandelingen.

Maar wat gebeurt er als tijdens de proefrit schade ontstaat?

De Rechtbank Noord-Holland (ECLI:NL:RBNHO:2021:10992) is van mening dat de aspirant koper voor de tijdens de proefrit ontstane schade aansprakelijk gehouden kan worden.

Tijdens de proefrit verloor de bestuurder, de aspirant koper, de macht over het stuur, vloog uit de bocht en kwam tegen een lantaarnpaal tot stilstand. De dealer stelde hem vervolgens voor de schade, begroot op € 10.171,98, aansprakelijk. De aspirant koper meende niets aan het ongeluk te hebben kunnen doen en was van mening niets te hoeven betalen.

De rechter geeft de aspirant koper geen gelijk.

De rechter is van mening dat bij het maken van een proefrit, in de praktijk wordt de auto vaak ‘gewoon’ meegegeven, sprake is van een bruikleenovereenkomst. Ook al is dat niet expliciet tussen partijen besproken of overeengekomen. Uit vaste rechtspraak volgt dat een bruikleenovereenkomst niet schriftelijk hoeft te worden vastgelegd en dat partijen zich ook niet bewust hoeven te zijn van een kwalificatie van de overeenkomst. Of anders gezegd: het recht kwalificeert een dergelijke gang van zaken als bruikleen, ongeacht of partijen dat rechtsgeldig hebben gewild of voorzien.

Dit laatste betekent dat de aspirant koper als een goed huisvader voor de bewaring en het behoud van de geleende zaak moet zorgdragen. Deze verplichting heeft de aspirant koper onvoldoende vervuld, nu hij de macht over het stuur is verloren en vervolgens tegen een lantaarnpaal tot stilstand is gekomen. Daarmee staat vast dat hij aansprakelijk is voor de schade die de verkoper heeft geleden, tenzij die tekortkoming hem niet kan worden toegerekend.

Nu de twee ‘hostessen’ welke tijdens de proefrit mee waren voor de rechter verklaarden dat de aspirant koper een ‘pittige rijstijl’ had, en ook niet gebleken was dat het glad was, was de rechter van mening dat geen sprake was van overmacht.

Ook in het verweer van de aspirant koper dat de dealer de auto ‘all-risk’ had dienen te verzekeren gaat volgens deze rechter niet op. De auto was WA-verzekerd, en daarmee was, aldus deze rechter, sprake van een passende verzekering.

Kort en goed: het maken van een proefrit is niet zonder risico. In de praktijk is het dan ook verstandig uitdrukkelijk, alvorens een proefrit te maken, stil te staan bij de vraag hoe de auto verzekerd is. Is de auto, zoals in het geval dat leidde tot bovengenoemd vonnis, slechts verzekerd voor wettelijke aansprakelijkheid, dan dient de aspirant koper zich ervan bewust te zijn dat een ‘pittige rijstijl’ de nodige risico’s in zich heeft.