Algemene voorwaarden zijn snel van toepassing. Zelfs indien het
partijen duidelijk moet zijn geweest dat van de inhoud van de algemene
voorwaarden geen kennis genomen is. Een consument wordt echter in sommige
gevallen tegen al te ‘onvriendelijke’ voorwaarden wettelijk beschermd. Die
bescherming is dwingendrechtelijk. Partijen kunnen daar niet van afwijken.
In sommige gevallen kan ook een kleine ondernemer aanspraak maken op
deze consumentenbescherming voor onredelijk bezwarende algemene voorwaarden.
In een arrest van 4 juli 2017 heeft het Gerechtshof ’s-Hertogenbosch
kenbaar gemaakt dat voor die zogenaamde reflexwerking van
consumentenbescherming vereist is, dat de betreffende transactie eigenlijk
nauwelijks van die van een consument te onderscheiden is. Het enkele zijn van
kleine ondernemer is (dus) niet voldoende. Zeker niet als die kleine ondernemer
duidelijk bedrijfsmatig handelt.
Indien een kleine ondernemer beschermd wil worden als ware hij of zij
consument, dient hij of zij dan ook een vergelijkbare positie als een consument
aannemelijk te maken.
Recent heeft de Rechtbank Rotterdam een vonnis mogen wijzen, waar een
van de partijen zich op bovengenoemde reflexwerking beriep. Wat was het geval?
De eisende partij is een bedrijf dat aluminiumstaalplaten bewerkt. De
gedaagde partij is een besloten vennootschap die dat plaatbewerkingsbedrijf een
opdracht gaf tot het zogenaamd anodiseren van aluminium platen. Die aluminium
platen waren bestemd voor een bouwproject in België.
Nadat de werkzaamheden waren afgerond bleken partijen het niet eens
over de afgesproken prijs te zijn. Het plaatbewerkingsbedrijf stelt dat de in
de offerte genoemde prijs betrekking heeft op bewerking van één zijde van de
stalen platen.
Nu het plaatbewerkingsbedrijf de platen aan beide zijden heeft
verwerkt, verwacht zij dat voor beide zijden wordt betaald. De gedaagde partij
had nu juist begrepen dat het in de offerte genoemde bedrag slaat op bewerking
van de hele aluminium plaat (dus aan beide zijden).
De kantonrechter stelt het plaatbewerkingsbedrijf in het gelijk. Verder
oordeelt de kantonrechter dat de algemene voorwaarden van toepassing zijn. Dit
blijkt namelijk uit de opdrachtbevestiging die naar de algemene voorwaarden van
het plaatbewerkingsbedrijf verwijst. De algemene voorwaarden zijn daarmee deel
gaan uitmaken van de afspraken.
De opdracht gevende partij beroept zich op de zogenaamde reflexwerking
daar waar het die algemene voorwaarden betreft. Helaas verzuimt zij daarbij te
melden op welk onderdeel van de bescherming zij zich beroept. Bovendien geldt
die lijst alleen voor consumenten die met bedrijven zaken doen. De
kantonrechter geeft aan dat bij rechtspersonen die consumentenbescherming van
belang kan zijn, met name voor het antwoord op de vraag of een beding onredelijk
bezwarend is. De gedaagde partij geeft echter alleen aan dat zij een kleine
onderneming drijft. De kantonrechter overweegt dat daartegenover staat dat zij
de overeenkomst met het plaatbewerkingsbedrijf aanging in het kader van een
groot bouwproject. Dit betekent dat zij bedrijfsmatig handelde, en niet als
consument. De gedaagde partij voert daarom te weinig aan om te onderbouwen dat
zij een vergelijke positie heeft als een consument. De rechter is dan ook van
mening dat de algemene voorwaarden ‘gewoon’ van toepassing zijn.
Kort en goed: indien een klein bedrijf wil proberen een bescherming te
krijgen op grond van de wet als ware zij consument, is het belangrijk een
vergelijkbare positie met een consument te concretiseren en te onderbouwen.
Doet het bedrijf dat niet, dan gaat de vlieger van de consumentenbescherming sowieso
niet op.